Zo word je vriendjes met je interne criticus

Hoe ziet jouw interne dialoog er uit? Wat zeg je allemaal tegen jezelf? Zijn jouw interne boodschappen opbouwend of juist beperkend en negatief? Vaak zijn we ons niet eens bewust van onze interne dialoog, zo zijn we er aan gewend en zo normaal zijn we het gaan vinden. Maar is het wel realistisch en reëel wat we allemaal tegen onszelf vertellen?

Iedereen heeft interne stemmen

Iedereen heeft wel een interne stem en vaak hebben we er meer dan een. Dat hoeft op zich niet erg te zijn en je hoeft ook niet te denken dat je misschien een stoornis hebt, als je verschillende stemmen in jezelf herkent. Bijna iedereen heeft ze, in meer of minder mate.

Jouw kritische muppet zit op je schouder

Gek genoeg klinkt de ene stem wel iets luider dan de andere. Is de ene stem net iets vaker aan het woord dan de andere. Vooral de stem van de interne criticus is bij veel mensen overactief. Ik vergelijk die stem altijd met een kwetterende muppet die overal wat van vindt. Die muppet heeft zichzelf een plekje veroverd op jouw schouder en heeft over alles en iedereen een mening. Vaak verpakt die muppet zijn mening in kritiek. Je doet dit niet goed, dat kan beter en waarom heb je nou daar niet aan gedacht ?  Dat klinkt hard, streng en afkeurend, maar wist je dat (in de basis) deze kritische muppet het goed met je voor heeft ?

De interne criticus is eigenlijk je bondgenoot

Het doel van de muppet is om je te behoeden voor fouten en blunders. Hij wil voorkomen dat je afgaat als een gieter, dat je je ongemakkelijk voelt in gezelschap, dat je verkeerde beslissingen neemt etc.. Eigenlijk is die interne criticus een bondgenoot, maar heeft hij niet begrepen dat het slimmer zou zijn om zijn zorgen op een andere, meer opbouwende manier met je te delen.

Oude boodschappen

Waar komt die interne criticus vandaan? Als je je oor goed te luister legt zul je ontdekken dat het vaak een stem is uit het verleden. Van je vader, je moeder, een leerkracht, of iemand anders die in je jonge leven belangrijk voor je was. Bijvoorbeeld je vader die vaak tegen je zei dat je niet zo moeilijk moest doen, of je moeder die vond dat je je aan de regels moest houden. Misschien was het ook wel op school dat je de boodschap oppikte dat je net zo moest doen als ieder ander, om er bij te horen en niet buiten de boot te vallen.

Je wordt steeds strenger voor jezelf

Op de een of andere manier hechtte je veel waarde aan die stem en ben je de opmerkingen en boodschappen van vroeger gaan internaliseren. Later in je leven heb je fouten en blunders gemaakt en die heb je ook beoordeeld met hetzelfde filter als dat klonk in je jeugd. Zo wordt de stem van de kwetterende muppet steeds sterker en harder. Daarmee straf je jezelf keer op keer af, zeg je keer op keer tegen jezelf dat je het niet goed doet, dat je het beter of anders had kunnen doen. Dat maakt een mens niet vrolijker, je wordt steeds strenger voor jezelf en het is bijna niet meer mogelijk om mild naar jezelf en je eigen gedrag te kijken.

Wat zijn de goede bedoelingen?

Nu je weet dat de muppet goede bedoelingen heeft kun je misschien op een andere manier naar zijn stem gaan luisteren. Wat zegt hij nou echt en wat zou de bedoeling van zijn kritiek of oordeel kunnen zijn? Waar wil hij je voor behoeden of waar wil hij je in stimuleren? Wanneer je op deze manier naar die muppet luistert ontstaat er direct een verandering. Je hoort nu niet meer alleen de strenge stem, je hoort daarachter ook de zorg en de goede bedoelingen van de muppet. Hoe mooi is dat? 

Ga eens in gesprek met je kwetterende muppet

Wat je kunt gaan doen is in gesprek gaan met de interne criticus. Als een volwassen mens kun je zeggen “wat zeg je nou eigenlijk en wat bedoel je precies?” “Waar wil je naar toe met deze opmerking?” “Waar wil je me voor behoeden, waar moet ik op letten?”  En niet onbelangrijk, is het echt waar wat hij zegt? Of is het allemaal net iets te scherp aangezet. Wat overdreven misschien? Dan kun je de muppet geruststellen en laten weten, dat het allemaal net iets anders zit, nu op dit moment. Dat vroeger voorbij is en dat je nu zelf je keuzes maakt. Op deze manier ontstaat er een dialoog en kun je iets doen met de kritische opmerkingen die constant in jezelf circuleren. Dan wordt de interne criticus gewoon weer een gezellig muppet, een fijne metgezel met wie je samen in gesprek kunt gaan, in plaats van de kritische noot die altijd maar het hoogste woord heeft.

En soms, heel soms kun je ook gewoon zeggen: Dank je wel muppet, ik heb je gehoord en ik doe er vandaag gewoon even lekker niets mee.